Juridische uitspraak in genetisch gemanipuleerd voedsel

Het Europese hof heeft bepaald dat alle gewassen waarvan het DNA wordt veranderd, moeten voldoen aan de regels die gelden voor genetische manipulatie. De product labels moeten de methode van bewerking vermelden en de risico’s voor gezondheid en milieu. Voor deze uitspraak was dat niet verplicht en was er veel onduidelijkheid. Maar wat wordt er zoal genetisch gemanipuleerd in ons voedsel en welke gevolgen kan dat hebben? Lees verder…

Genetische manipulatie, ook wel gentech genoemd, houdt in dat de eigenschappen (het DNA) van een soort worden aangepast om allerlei redenen. Een specifiek stukje DNA (het gen) wordt geïsoleerd en aangepast, waardoor de eigenschappen van een soort veranderen. Wat ook kan is dat het DNA van het ene soort wordt overgezet naar een ander soort, waarmee ook dat soort verandert. Met het nieuwe soort wordt dan verder geteeld of gekweekt. Dit werd al vanaf 1944 ontwikkeld, maar pas in 1994 werd het eerste genetisch gemodificeerde voedsel op de markt gebracht in de vorm van een nieuw tomatenras welke langer houdbaar was dan andere rassen. 2 jaar later werd dit toegepast in tomatenpuree. Redenen om deze techniek toe te passen zijn o.a. om de houdbaarheid te verlengen, een ras resistent te maken tegen ziektes en virussen, voedingsstoffen toe te voegen of kunnen groeien onder slechtere omstandigheden. Een bekende organisatie die veel werkt met deze technologie is Monsanto.

Er lijken voordelen te zitten aan gentech. Er kan meer verbouwd worden onder slechtere omstandigheden met langer houdbare producten. Door planten resistent te maken hoeft er minder bestrijdingsmiddel gebruikt te worden en door meer en betere kwaliteit op de vierkante meter hoeft er minder bouwgrond ontgonnen te worden door bijvoorbeeld bos te kappen. Met steeds meer monden die wereldwijd gevoed moeten worden klinkt dit als een goede ontwikkeling. Maar wegen de nadelen op tegen deze voordelen? Beslis zelf maar.

Omdat de gentech in voeding nog maar zo kort wordt toegepast is er nog veel onduidelijkheid over de gezondheidseffecten van het consumeren van vreemde, gemanipuleerde genen. Denk aan het ontwikkelen van allergieën, kanker etc. De gemanipuleerde planten, zaden etc., gaan altijd mixen met natuurlijke planten en zaden, wat gevolgen gaat hebben voor het milieu. Wat die gevolgen op lange termijn kunnen en zullen zijn is opnieuw nog niet te voorspellen. Er is veel geld te verdienen met het creëren van ‘super’ rassen en de praktijk heeft al uitgewezen dat het verdienen van geld altijd voorrang krijgt op wat beter is voor mens en milieu. Bedrijven zoals Monsanto die hierin koploper zijn krijgen zo teveel macht. Deze rassen kunnen andere rassen gaan verdringen, wat niet goed is voor de producenten van die andere gewassen, maar de consument kan ook straks niets meer te kiezen hebben. De VS is de grootste producent van genetisch gemanipuleerd voedsel. In 2005 werd er 90 miljoen hectare wereldwijd geteeld met deze rassen (in 2003 70 miljoen, dus kun je nagaan hoeveel het inmiddels zal zijn).

Wat is momenteel al genetisch gemodificeerd? Zoals aangegeven bepaalde tomatenrassen, gele rijst (als deze niet geel gekleurd is met een kleurstof), soja (wat in heel veel producten wordt gebruikt), mais soorten, koolzaad, vis soorten (er is een zalm ontwikkeld die 2x sneller groeit en ook in koude blijft groeien t.o.v. normale zalm), appels met een rode binnenkant etc. Om de publieke opinie te beïnvloeden te kiezen en te blijven kiezen voor gentech voedsel, wordt voedsel zo gemodificeerd dat consumenten er ook blij van moeten worden door bijvoorbeeld het aantal calorieën te verminderen of extra vitaminen en mineralen toe te voegen. Uiteraard is het maar de vraag of deze laatste goed worden opgenomen door het lichaam. Ik betwijfel het. Omdat het meestal niet een kant en klaar product is wat genetisch is gemodificeerd, maar vaak een ingrediënt in een product zoals de soja krijgen we inmiddels ongemerkt dergelijke stoffen binnen. Het enige wat helpt om dit te voorkomen is alles vers en puur kopen en zelf maken.

De uitspraak van het hof geeft aan dat niet alles zomaar kan en mag en de consument geïnformeerd moet worden. Een goede stap in de juiste richting. Kleine kanttekening, technieken/ producten die al gebruikt worden en als ‘veilig’ worden beschouwd hoeven niet te voldoen aan deze regels. Lidstaten van de EU mogen hierin hun eigen richtlijnen toepassen. Laten we hopen dat deze voor alle oude en nieuwe technieken en producten zo scherp mogelijk blijven.

09/28/2018