Overgang

Ik heb al eens eerder geschreven over menstruatie en wil het in deze nieuwsbrief gaan hebben over de volgende fase, namelijk de overgang. Wat gebeurt er met je lichaam en wat hoort er wel en niet bij qua veranderingen. Wil je hier meer over weten? Lees dan verder…

Wannéér een vrouw in de overgang komt is per persoon verschillend. Gemiddeld begint deze tussen de 45 en 55 jaar, maar er zijn vrouwen die heel vroeg of later in de overgang komen. Het is een natuurlijke fase in een vrouwenleven, waarin de periode na de laatste menstruatie de menopauze wordt genoemd. Als de overgang voorbij is, spreken we van de postmenopauze. Gemiddeld is 50% van de vrouwen in de leeftijd van 50 jaar in de menopauze. Hormonen gaan een nieuw evenwicht zoeken en de duur van deze overgang is ook weer verschillend per vrouw. Gemiddeld duurt dit zo’n 4 jaar, maar klachten kunnen veel langer duren. Dat kan al beginnen zo’n 5 jaar voor de laatste menstruatie tot 2-3 jaar daarna. Roken kan ervoor zorgen dat de overgang eerder begint. Ook erfelijke belasting kan voor een vroege overgang zorgen. Vaak als de moeder vroeg was, is de kans groter dat ook de dochter(s) vroeger starten.

Biologisch gezien raken de eicellen op, waardoor het lichaam minder van de hormonen oestrogeen en progesteron aanmaakt en de menstruatie gaat veranderen. De eerste tekenen van de overgang is vaak een verandering in de menstruatie die onregelmatiger wordt. Korter of langer na elkaar. Of met heviger of minder bloedverlies. Of juist meer of minder last van menstruele klachten als krampen, hoofdpijn etc. Als je de pil slikt of een spiraal hebt, is een onregelmatigere menstruatie minder goed te merken maar dat houdt de overgang niet tegen of stelt deze niet uit. Na een jaar geen menstruatie meer kun je ervan uitgaan dat de menopauze is begonnen.

Klachten die vaak genoemd worden in de menopauze zijn (nachtelijk) zweten. De zogenoemde ‘opvliegers’. Maar ook een drogere huid, drogere mond en ogen door minder aanmaak van speeksel en traanvocht, drogere vagina door de afname van oestrogeen of meer last van jeuk of een branderig gevoel in de vagina, meer kans op infecties zoals bijvoorbeeld een blaasontsteking, verzakking van organen, urineverlies door slapper wordende spieren en botontkalking door minder oestrogeen. Die laatste klacht kan worden versterkt door roken en drinken van alcohol. Maar ook emotionele problemen worden genoemd zoals meer prikkelbaar zijn, meer emotioneel/ stemmingswisselingen, somberheid of angstig, slechter slapen en dus vermoeider, chaotischer etc. Uiteraard heeft de ene vrouw meer last van deze klachten dan de ander.

Toen ik dit onderwerp aan het onderzoeken was, viel mij op dat er vele informatiebronnen gaan over alle klachten en ellende die er aan te pas kan komen. De overgang in een puur negatief daglicht dus. Ook gesprekken met andere vrouwen tonen aan dat de gangbare mening is dat bovenstaande klachten erbij horen en onvermijdelijk zijn. Wij als vrouwen zetten ons schrap voor wat komen gaat. Maar is dat wel nodig? Vanuit de natuurgeneeskunde kijken we hier anders naar. Ten eerste is het in mijn ogen belangrijk dit niet te zien als een proces van aftakeling, maar als een mooie nieuwe periode in je leven. Een positieve blik en omarming van wat komen gaat, zorgt al automatisch voor minder problemen. Het baren en zorgen voor kinderen is voorbij of loopt af wat veel vrijheid geeft. Je maakt minder zorghormoon aan, dus voel je minder de behoefte om voor alles en iedereen te zorgen. Meer tijd en aandacht voor jezelf dus (hoewel uit onderzoek blijkt dan 59% van vrouwen boven 45 jaar mantelzorger zijn). Je weet inmiddels waar je staat in je leven en waar je goed en minder goed in bent. Je kan dus kansen pakken die echt bij jou passen en waar je gelukkig van wordt of juist wat meer rust inlassen. Je hebt het financieel hopelijk goed genoeg voor elkaar, dus ook die druk neemt af. Maar ook geen rekening meer houden met menstruatie of zwanger kunnen worden geeft meer vrijheid. Diverse vrouwen geven aan dat de seks beter wordt omdat je weet wat je fijn vindt en je je geen zorgen hoeft te maken over een zwangerschap. Ook de mening van anderen wordt minder belangrijk. Nogmaals je weet inmiddels wie je bent, wat je kan en er is vaak meer acceptatie van lijf en uiterlijk. Je wordt een wijzere vrouw die respect en waardering verdient en je bent vaak nog fit en gezond genoeg om vol van het leven te genieten. De antropologie laat ook in onderzoek zien dat de middelbare vrouwen die geëerd worden in hun cultuur minder klachten ervaren dan vrouwen in de culturen waarin ouder worden als iets slechts wordt gezien. Zoals in onze westerse cultuur. Dit toont aan dat jouw houding ten opzichte van de overgang mede bepaalt in welke mate je dit als vervelend gaat ervaren.

Maar niet alleen een positieve houding ten opzichte van de overgang bepaalt of je klachten gaan ervaren. Ook een goede gezondheid is belangrijk. Als jouw uitscheidingsorganen (spijsvertering, lever, longen en nieren) niet meer optimaal werken en afvalstoffen zich gaan ophopen in het lichaam, dan kan dat sneller klachten geven tijdens de overgang dan als dat beter werkt. Net als met menstruatie is het niet nodig en zeker niet gewoon om een reeks klachten te ervaren die je leven flink beïnvloeden. Ook al is het de algemene opvatting dat klachten erbij horen. Als je al tijdens je menstruatie flinke klachten ervaart, kan je er al vanuit gaan dat de uitscheidingsorganen belast zijn en de overgang waarschijnlijk ook klachten kan gaan geven. Je kan voor aanvang van de overgang al gaan starten met het sterker maken van je lichaam door bijvoorbeeld een op maat gemaakte tinctuur in te nemen.

Je kunt je ook op andere vlakken voorbereiden op een klachtenvrijere overgang. Namelijk door voldoende dagelijks te bewegen, voldoende vitamine D in/ op te nemen (door zonlicht en/of een extra supplement), gezonde voeding met minder suikers, veel groente en fruit eten en voldoende water drinken.

Tot slot is gebleken dat veel vrouwen niet graag praten over de overgang en klachten die zij erbij ervaren. Maar het is juist goed om dit bespreekbaar te maken en ervaringen te delen. Elkaar te helpen en te ondersteunen hierin, zodat het ook maatschappelijk meer in beeld komt. Zeker omdat veel vrouwen gedurende de overgang een baan hebben en qua functioneren last kunnen krijgen. Steun, een luisterend oor en hulp kan veel goed doen in deze.

Wil je hier meer over weten of een keer een afspraak maken? Kom gerust eens langs.

‘Oud worden is niet alleen achteruitgaan en wegkwijnen, het heeft zoals iedere levensfase zijn eigen waarden, zijn eigen betovering, zijn eigen wijsheid, zijn eigen droefheid en in tijden waarin de cultuur enigermate bloeit, heeft men terecht voor de ouderen een zekere eerbied, waarop nu de jeugd aanspraak maakt. We zullen dat de jeugd verder niet kwalijk nemen. Maar we zullen ons toch niet laten wijs maken dat ouderdom niets waard is’

Hermann Hesse, De Kunst van het Ouder Worden

11/01/2019