Teken/ ziekte van Lyme
Loop ik gezellig met mijn kinderen door het bos, worden we gewaarschuwd door een boswachter dat er ontzettend veel teken zijn en dat we niet heel slim aan het wandelen zijn in onze korte broek en open schoenen. Oeps, dat is even schrikken en ik bleef mijn huid en die van de kinderen checken. Gelukkig niet gebeten. Teken zijn vooral berucht om het verspreiden van de ziekte van Lyme. Maar wat is dit eigenlijk en hoe groot is de kans op besmetting. Wil je hier meer over weten? Lees dan verder…
Er komen steeds meer teken in Nederland. De redenen daarvoor kunnen divers zijn. Een reden kan zijn dat er steeds meer ontbossing is en onderzoek heeft aangetoond dat teken meer in ontbost gebied voorkomen, terwijl de natuurlijke vijanden van een teek zoals vogels en mieren juist minder in die gebieden voorkomen. Een andere reden is dat de populatie van herten hoog wordt gehouden (zij verspreiden o.a. de bacterie die Lyme veroorzaakt) en vossen laag (zij eten knaagdieren die de bacterie ook verspreiden). Of zijn de warmere winters en meer vochtige zomers door klimaatopwarming een reden. Het ideale klimaat voor de teek die niet tegen hele strenge vorst kan. Maar ook onze immuunsystemen verzwakken door stress, voedingstekort, zware metalen, infecties, darmproblemen, schildklier problemen, hormonale disbalans etc. wat Lyme meer de kans geeft om te blijven voortbestaan in ons lichaam. Waarschijnlijk zorgt een combinatie van al deze redenen voor toename van de teek en Lyme.
Lyme wordt veroorzaakt door o.a. de borrellia-bacterie. Deze bacterie geeft vele klachten die ook kunnen verdwijnen om op een later moment weer de kop op te steken. De bacterie kan alleen overleven in levende wezens en verplaatst zich naar een teek als deze het bloed opzuigt van een dier besmet met deze bacterie. Als deze besmette teek zich vastzuigt op een mens, verplaatst de bacterie zich opnieuw naar de mens. Er bestaan zo’n 650 verschillende soorten teken en ze zuigen zich graag vast op warme vochtige plekken als je oksel, lies, rond de haargrens etc. 1 vrouwtjes teek kan 3000 eitjes leggen en sterft daarna. Binnen 1 maand wordt een eitje een larve die leeft van dierenbloed en wordt gegeten door mieren en spinnen. Na verzadiging wordt de larve binnen 3 maanden een nimf en kan dan ook overleven op mensenbloed. Deze wordt vooral gegeten door vogels. Na verzadiging wordt deze nimf binnen 3-5 maanden een geslachtsrijpe teek (ook gegeten door vogels). Om energie op te doen voor het leggen van eitjes wacht deze teek 3x op bloed om te paren. Ook dat kan mensenbloed zijn. Ze kunnen tussen de 1-3 mm groot worden. Teken zijn blind, maar nemen met organen bij hun voorpoten trilling, schaduw, warmteverschil, adem en transpiratiegeur waar. Ze zitten vaak op vochtige en schaduwrijke plaatsen, maar vinden de zomer vaak te warm. De meeste activiteit is in het voorjaar. Ze zitten in gras en struikgewas en kunnen dan tot 1,5 meter hoog klimmen. Als je een teek vindt op je lichaam, haal deze er alleen voorzichtig uit met een pincet of tekentang en ‘verdoof’ een teek nooit met bijvoorbeeld alcohol of knijp er niet in. Een teek zal zichzelf dan leegmaken in jouw lichaam. Let erop dat je de hele teek verwijderd en er geen stukje achterblijft. Dat kan gaan ontsteken. Na verwijdering de plek wel ontsmetten. Hou die plek minimaal 12 weken in de gaten.
Eitjes zijn vrij van borrellia. Larven kunnen besmet worden als ze bloed zuigen bij besmette dieren. Cijfers geven aan dat 1% van de larven besmet is, 10% van de nimfen en 20% van de teken. Uit onderzoek blijkt dat er jaarlijks zo’n 27.000 mensen besmet worden met Lyme (2-3% kans). Als een teek zich vastbijt, spuit deze tegelijk een stofje in dat het immuunsysteem onderdrukt, zodat het gastlichaam de teek niet aanvalt. Als de borrellia-bacterie dan meekomt het lichaam in, gaat het immuunsysteem door dit stofje niet gelijk over tot actie. Een teek kruipt eerst een paar uur heen en weer om het perfecte plekje te vinden. Dan brengt de teek speeksel in met o.a. de immuunsysteemremmers en als dat werkt steekt de teek de steeksnuit naar binnen met kleine weerhaakjes tot in de kleine bloedvaten. Met een soort kleefstof wordt de snuit verankerd. De teek wil zo’n 2-3 dagen bloed zuigen. De borrellia bacterie kan voelen wat de PH-waarde is van de gastheer (dier of mens) en past zich hierop aan, zodat deze kan overleven in het andere milieu. Ook passen ze hun oppervlak aan om het immuunsysteem van de gastheer te misleiden. Dit vraagt dus wat tijd van de bacterie, naast de tijd die de teek nodig heeft om zich vast te zetten en bloed te zuigen. Hoe langer een teek blijft zitten, hoe groter dus de kans is op besmetting met Lyme als de teek besmet is. Meestal is er na 12 uur nog weinig kans op besmetting (maar kan wel), binnen 24 uur ongeveer 30%-50% kans en na 48 uur 100% kans. Als je de teek niet vindt of opmerkt, zal deze na enkele dagen los laten en verdwijnen. En vaak zitten ze op lastige plekjes, waar een teek moeilijk te zien is. Vaak weet je dus niet eens dat je gestoken bent door een teek.
De symptomen van Lyme zijn als volgt. In ongeveer 30% van de besmettingen met Lyme krijg je de bekende rode kring op je lichaam. Dat kan pas na enkele weken tot 3 maanden zijn. Dat is een teken van het immuunsysteem die aan het werk is om antilichamen te produceren. Dat geeft een lokale ontstekingsreactie. Bij een sterk immuunsysteem, kan deze de bacterie overwinnen, maar wat ook kan voorkomen is dat de bacterie in aantal sterk wordt verminderd, maar de overgebleven bacteriën zich gaan verstoppen in cellen om later terug te komen en zich alsnog te vermenigvuldigen. De 1e fase van Lyme geeft klachten als prikkelbaarheid, een slap gevoel, koorts, vermoeidheid, pijnlijke/ stijve nek/ rug/ ledematen, hoofdpijn, slecht slapen, gezwollen lymfeklieren en/of niet scherp meer zien. Na 3-6 weken zijn antilichamen van deze bacterie terug te vinden in het bloed, maar ook regelmatig niet of onvoldoende. Zoals aangegeven kan de bacterie zich verstoppen en/of vermommen, waardoor een bloedtest negatief wordt. Reguliere antibiotica kan zeker helpen in deze fase, omdat de bacterie dan nog vooral ‘oppervlakkig’ zit, maar de bacterie is een meester in het omzeilen hiervan. Blijf dus ook na behandeling jezelf goed in de gaten houden. Na deze fase gaat de bacterie vaak naar slecht doorbloede plaatsen zoals kraakbeen, littekenweefsel en vaatweefsel en heeft deze vorm van antibiotica weinig nut meer. In deze 2e fase kan je klachten krijgen als een pieptoon in de oren, tandpijn, tintelingen/ jeuk, verlammingsverschijnselen, spiertrekkingen, hartproblemen en neurologische uitvalverschijnselen. In deze fase kan antibiotica alleen nog werken als het hoog gedoseerd via een infuus wordt gegeven met een antibiotica dat nog diep in de weefsels kan doordringen. Als het chronisch wordt, kom je in de 3e fase en kan je chronische klachten krijgen als gewrichts- en huidontsteking, aandoeningen aan hart en/of hersenen of psychische problemen. Je hoeft zeker niet alle klachten te krijgen. Het hangt er vanaf waar de bacterie zich nestelt. Ook kunnen er nog meer klachten optreden die nog niet genoemd zijn. Als je Lyme doorgemaakt hebt, ben je helaas niet immuun geworden en kan je opnieuw besmet worden. Blijf jezelf dus altijd controleren op teken na een wandeling in een natuurgebied.
Deze fases van Lyme hoeven elkaar niet steeds op te volgen. Als het lichaam de bacterie aanvalt kan deze zich verstoppen en zich een tijd koest houden. Je denkt dan dat je genezen bent, maar dat hoeft niet altijd zo te zijn. Maar vaak geldt dan hoe zwakker een immuunsysteem, hoe sneller je door deze fases heen gaat. Veel mensen bereiken helemaal nooit die laatste fase gelukkig. Als je veel antibiotica hebt gebruikt die toch niet gewerkt blijkt te hebben, dan is de borrellia inmiddels resistent geworden en werkt je eigen immuunsysteem niet meer voldoende door de overkill aan antibiotica. Naast borrellia kan de teek ook nog andere ziekteverwekkers overbrengen zoals o.a. bartonella, babesia, rickettsia, ehrlichia en mycoplasma. Via electro-acupunctuur kan gemeten worden of 1 of meerdere van deze bacteriën in je systeem aanwezig zijn, waarna er behandeld kan worden met natuurlijke middelen om o.a. het lichaam te ontgiften, versterken en de bacterie te bestrijden. Maar dat heeft tijd nodig, geduld en doorzettingsvermogen.
Ik hoop niet dat je nu bang bent geworden in de natuur te lopen, want dat was echt niet de bedoeling. Check jezelf en anderen gewoon daarna op teken op de lastige plekjes en dan is de kans veel groter dat er niets aan de hand is dan andersom. Blijf genieten van de mooie natuur!
06/01/2019